اخوان المسلمین مصر، هژمونی و فروپاشی گفتمانی (20113-2011)

بعد از گذشت 50 سال از گفتمان استبدادی رژیم مبارک مردم توانستند هژمونی گفتمان استبدادی را به چالش بکشند. با سقوط حکومت مبارک، اسلام‌گرایان اخوان قدرت را به دست گرفتند. یک سال از گفتمان اسلام‌گرای اخوان نگذشته بود که این گفتمان به علت عدم درک شرایط سیاسی و اقتصادی و به دلیل تأکید بر دانش التقاطی، نداشتن دال برتری همچون رهبری امام خمینی«ره»، نشانه‌ای چون ولایت فقیه و ناتوانی در کنترل مراکز ساختاری قدرت همانند ارتش و نیروهای امنیتی پیشین، نتوانست در جریان تحولات سیاسی مصر 2012-2013 حاکمیت خود را در عرصه سیاسی مصر حفظ کند و در مواجهه با بحران‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ناکام مانده و به حاشیه رفت. مجموعه این تحولات موجب بی‌قراری گفتمان حاکم شده و زمینه برای ظهور گفتمان رقیب هر چند از طریق کودتا فراهم گشت. سوال اصلی این است که چه عواملی باعث شد گفتمان اسلام‌گرای اخوان‌المسلمین شکست خورده و زمینه برای ظهور گفتمان سکولار فراهم شود. مقاله حاضر با استفاده از نظریه «گفتمان» به دنبال اثبات آزمون این فرضیه است که اخوان‌المسلمین نتوانست با مفصل‌بندی دقیق دال‌ها حول دال مرکزی، گفتمان خود را هژمونیک ساخته و نظام معنایی مطلوب خویش را در ذهنیت جمعی اجتماع تثبیت کند.